1945: Voedsel uit de lucht
Voedsel uit de lucht
Tussen 29 april en 8 mei 1945 droppen de Engelsen en Amerikanen, met toestemming van de Duitsers, voedselpakketten boven Nederland. De verdeling van het eten duurt lang en het meeste voedsel komt pas weken later op tafel. In Amsterdam krijgen de mensen die er het slechtst aan toe zijn op 12 mei als eersten gedropt voedsel. De rest pas op 17 mei: 100 gram boter, een blikje worst of kaas, een tablet chocolade en thee.
Beschikbaar
Boter, kaas, eieren en vet
- kaas (helft van 1940-1941)
- fles melk/melkpoeder
- boter en margarine (helft van 1940-1941)
- eipoeder
- klein beetje olie
Vlees en vis
- vlees uit blik (ham, beef, worstjes)
- vers vlees (ca. 1/4 van wat in 1940 beschikbaar was)
- klein beetje vis
Aardappelen, granen en peulvruchten
- 3 sneden bruin brood en 2 wit
- aardappelpuree (poedervorm)
- peulvruchten
- 4 aardappelen
Groente en fruit
- appel
- blik tomaten
- blik ananas
- verse groente: bloemkool
Overig
- koffie en thee
- suiker
- peper
- chocolade
- snoep: caramels, kauwgom, fruit bar, biscuits
Geschenk uit de hemel
Op radio Oranje wordt aangekondigd waar de droppings plaatsvinden. De vliegtuigen moeten lager dan honderd meter vliegen, zodat het voedsel goed kan landen. Na de droppings werken duizenden mensen mee om het voedsel te verzamelen en te verdelen. Het eten zit in zakken of kartonnen dozen.
Nadat de voedselpakketten zijn gedropt, moet het eten worden verzameld en verspreid over de winkels. Het duurt weken voordat al het eten bij de mensen terechtkomt. Mevrouw van Raaij-Kerkhof weet dat nog goed: “…er zaten overal deuken in waar ze mee op de grond waren gevallen natuurlijk. Maar mijn vader heeft twee van zulke blikken kunnen halen, één met biscuits en één met spek. Maar dat heeft een hele poos geduurd.”
Het Rode Kruis
Zakken bloem, peulvruchten en aardappelpuree in poedervorm worden gedropt. Ook het Rode Kruis zorgt voor de aanvoer van extra voedsel naar Nederland, onder andere van meel. Na de bevrijding kunnen verse aardappelen weer worden aangevoerd naar het westen.
“Met de voedselvoorziening was het de afgelopen week nog allerberoerdst. Geen aardappelbon, groente vrijwel niet te krijgen, slechts een bon voor 250 gram peulvruchten en 100 gram kaas. Het Zweedsche Roode Kruis zorgde nog voor 100 gr. meel en voor kinderen bovendien 125 gr. margarine. Melk alleen voor kinderen. Blijkens een krantenbericht bemoeiden de geallieerden zich ermee omdat ze niet tevreden waren over de veel te langzame verdeeling der uitgeworpen voedselvoorraad.” Anton Jan Zeven, 12 mei 1945
Boter, kaas en 'eieren'
In de gedropte pakketten zitten blikken kaas, boter, margarine en in poedervorm ei en melk.
"We hadden een papieren doosje gevonden. Op de kant stond ‘egg powder’. We wisten niet wat we er mee moesten. Mijn moeder mengde het met water tot het wel vanille pudding leek. Toen zette ze het hele mengsel op het kacheltje en het veranderde in roerei. Het smaakte hemels. Ik had in geen zes maanden een ei geproefd!" Wim Geurtsen, mei 1945
Koffie, chocolade en gauwgom
In de voedselpakketten zit ook koffie, thee, suiker, peper en chocolade. Toch blijven deze producten tot ver na de oorlog schaars, omdat het lang duurt voordat de internationale handel weer op gang komt. Koffie gaat als laatste van de bon.
Gedropte chocoladerepen worden alleen aan kinderen uitgedeeld. Naast chocolade zit er ook ander snoepgoed in de pakketten, zoals karamel en kauwgom. Kauwgom is nieuw voor de Nederlanders en wordt meteen populair.
Nog steeds schaarste
De voedseldroppings maken een einde aan de acute hongersnood, maar de schaarste is niet meteen voorbij. Na de bevrijding komt ook het transport van voedsel van het platteland naar de stad langzaam maar zeker weer op gang. Vlees blijft blijft dan nog steeds schaars. In 1947 protesteren huisvrouwen nog tegen de kleine hoeveelheden vlees die te koop zijn.
Vis zit niet in de gedropte voedselpakketten, maar de geallieerden delen na de bevrijding blikken uit waarin onder andere makreel zit.
Van de bon
De eerste producten gaan pas eind 1945 van de bon. Hoewel na de bevrijding de distributie van groenten en fruit weer wordt hervat, blijven groenten nog tot april 1946 op de bon. Binnenlands fruit gaat in januari 1947 van de bon. Sinaasappelen en ander fruit uit Zuid-Europa zijn pas vanaf juni 1948 weer vrij verkrijgbaar.
Het distributiesysteem is in 1952 afgeschaft.
