Nederland-Duitsland
Beladen duels
‘Voetbalwedstrijden tussen Nederland en Duitsland waren tot lang na de bevrijding zeer beladen. Dat had alles te maken met de Tweede Wereldoorlog. Mede door het trauma van 1974 had het beslissende doelpunt van Marco van Basten tijdens het EK van 1988 een grote symbolische waarde.’
Frits Barend, programmamaker
A-be, A-be, A-be
In 1956 wordt in Duitsland een vriendschappelijke voetbalwedstrijd gespeeld tussen Nederland en Duitsland. Een bijzondere wedstrijd, want het is de eerste keer na de oorlog en Duitsland is op dat moment wereldkampioen. Er zitten 40.000 toeschouwers in het stadion. Abe Lenstra: ‘Toen het Wilhelmus werd gespeeld, ging er iets door ons heen. Roel Wiersma stond naast me. Hij greep mijn hand, kneep erin. Abe, we winnen vandaag, zei hij. Ik begreep waarom Roel dat zei. Ik wist, wat hij voelde. Wat er in hem, in ons omging. We waren geladen.’
Nederland wint met 2-1. Abe Lenstra, een van de beroemdste voetballers van Nederland, scoort beide doelpunten. Duizenden meegereisde Nederlandse supporters roepen zijn naam: A-be, A-be, A-be. Een historische overwinning: de voormalige vijand is verslagen.
14 maart 1956
Nederlands elftal, voorafgaand aan de wedstrijd Nederland-Duitsland, 14 maart 1956 in Düsseldorf. Abe Lenstra staat vijfde van links.
Doelpunt
Het eerste doelpunt van Abe Lenstra (niet op de foto) tegen de Duitsers, 14 maart 1956.
Op de schouders
Na afloop van de wedstrijd Nederland-Duitsland gaan de Nederlandse spelers op de schouders. Tweede van links: Abe Lenstra.
WK '74
Tijdens het wereldkampioenschap van 1974 in Duitsland speelt Nederland in de finale tegen Duitsland. Net als in 1956 is de wedstrijd beladen. Minister Tjerk Westerterp zit in het stadion. ‘Bij de Nederlanders op de eretribune merkte ik een sfeer van, vanmiddag gaan we de Tweede Wereldoorlog rechtzetten (…).’
Via het voetbal hopen veel Nederlanders te bereiken wat tijdens de oorlog niet is gelukt: de Duitsers verslaan. Willem van Hanegem die meespeelt, vertelt hierover: ‘Wat mij betreft kun je die Duitsers niet diep genoeg onder de zooien spitten. (…) Die haat, die is er altijd geweest. Dat heeft achtergronden, die iedereen kent, en die nog altijd niet weg zijn.’ Nederland verliest met 2-1.
Hans van Breukelen, de latere keeper van het Nederlands elftal, herinnert zich dat hij vol wraakgevoelens in een oranje shirt voor de televisie heeft zitten huilen, wat ook te maken had met ‘de verschrikkingen en de terreur van de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland’.
EK '88
In 1988 komen de twee aartsrivalen weer tegenover elkaar te staan: in de halve finale van het Europees Kampioenschap op 21 juni in Hamburg. De Nederlanders willen revanche, op 1974 én op de oorlog. Oranjesupporters in het stadion zingen luid: ‘In 1940 kwamen zij, ’88 komen wij, holadijee, holadijoo.’
Keeper Hans van Breukelen vertelt over wat hij de mooiste wedstrijd in zijn voetbalcarrière noemt: ‘Er moest iets recht gezet worden voor mijn gevoel. (…) We waren gebrand om nu eens winnend van het veld te stappen en dat lukte. In de laatste minuut schoot Marco van Basten de winnende 2-1 op het scorebord en gingen we uit ons dak. Nog nooit heb ik een spelersgroep zo blij en uitgelaten zien reageren. Samen met 30.000 Oranjesupporters in het stadion werd er feest gevierd. In één keer waren we bevrijd van onze onlustgevoelens.’
Journalist Simon Kuper: ‘De dinsdagavond dat Nederland in de halve finale met 1-2 van West-Duitsland won, vierden miljoenen Nederlanders de morele overwinning op straat. Het was waarschijnlijk de grootste publieke bijeenkomst sinds de bevrijding.’
Marco van Basten
Marco van Basten in actie tijdens de halve finale Nederland-Duitsland, EK 1988. (ANP)
