Introductie: Indonesië

Voormalige Nederlandse kolonie

Vanaf de zeventiende eeuw had Nederland verschillende koloniën; gebieden buiten Europa die economisch van belang waren of belangrijk waren voor het nationaal prestige van Nederland (machtsvertoon t.o.v. van andere Europese landen). In de 'West' waren dat Suriname en de Nederlandse Antillen. De grootste en belangrijkste kolonie, die eerst eigendom van de VOC was en later van de Nederlandse staat, lag in de 'Oost': Nederlands-Indië.

Aanvankelijk draaide het contact vooral om de handel via nederzettingen aan de kusten van de eilanden. Vanaf de achttiende eeuw groeide de gedachte dat de Indonesische archipel ook een actief koloniaal bestuur nodig had en dat de Europese beschaving moest worden overgedragen. Dit ging vaak gepaard met uitbuiting, onderdrukking en verovering, en geweld tegen de oorspronkelijke Indische bevolking, als zij zich verzette. In de jaren twintig van de vorige eeuw had de kolonie Nederlands-Indië de omvang van het huidige Indonesië.

Steeds meer Nederlanders vestigden zich voor werk in Nederlands-Indië. Ze maakten deel uit van het bestuur, het bedrijfsleven of het leger. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1940 hadden ongeveer 280.000 personen in Indië de Nederlandse nationaliteit op een totale bevolking van 70 miljoen mensen, waarmee hun aantal relatief laag bleef.