Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga naar de hoofdinhoud Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar zoeken

Dolle Dinsdag

Dolle Dinsdag

Tweede front

De Duitsers vechten al vanaf 1941 tegen Rusland in het oosten van Europa. Dat is het eerste front. Door de geallieerde invasie in Frankrijk op 6 juni 1944 (D-day) komt er een tweede front. De Duitsers moeten nu ook in het westen vechten. Zo hoopt men dat de oorlog snel voorbij zal zijn.

Met propaganda willen de Duitsers Nederland ervan overtuigen dat het tweede front alleen maar oorlog en ellende brengt voor de bevolking. Behalve NSB'ers en de Duitsers zelf is er haast niemand die dat gelooft.

Duits propaganda affiche tegen het tweede front.
Duits propaganda affiche tegen het tweede front.

Opmars

Bij de invasie vechten de geallieerden een harde strijd tegen de Duitse soldaten. Ondanks de duizenden doden en gewonden slaagt de invasie. Het tweede front is een feit en blijkt succesvol. De geallieerden kunnen doorstomen naar het noorden en oosten, op weg naar de bevrijding van de bezette landen en uiteindelijk naar Duitsland zelf. Op 4 augustus bereiken ze Parijs, op 3 september Brussel en op 4 september Antwerpen. Dat gaat de goede kant op...

Als de geallieerden op 3 september 1944 Brussel binnen rijden is de bevolking uitzinnig van vreugde.
Als de geallieerden op 3 september 1944 Brussel binnen rijden is de bevolking uitzinnig van vreugde.
Kinderen verbranden Duitse wegwijzers op het Mercatorplein in Amsterdam op Dolle Dinsdag.
Kinderen verbranden Duitse wegwijzers op het Mercatorplein in Amsterdam op Dolle Dinsdag.

Dolle Dinsdag

Op de BBC en Radio Oranje klinkt op 4 september 1944 een enthousiast bericht. 'De oorlog is bijna voorbij, en Nederland wordt over een paar dagen bevrijd!'  Ze zouden al in Breda zijn! Het gonst nu van de geruchten: 5 september Rotterdam en Den Haag, 6 september Utrecht en Amsterdam bevrijd! Sommige illegale kranten brengen al een bevrijdingsnummer uit. Nederlanders vieren op (dolle) dinsdag 5 september feest!

Vluchten

Onder NSB'ers breekt direct paniek uit. Ze zijn bang voor wraak. Veel NSB'ers vluchten met hun gezin naar Duitsland. Daar zit niemand op ze te wachten, en worden ze van hot naar her gesleept. Er zijn veel vrouwen en kinderen bij. Ook een stoet Duitsers verlaat Nederland alvast, terwijl ze onderweg vernielingen en plunderingen aanrichten. Maar de geallieerde opmars zet niet door. Dolle Dinsdag is maar één dag geweest...

Spotprent over de vlucht van de Duitsers.
Spotprent over de vlucht van de Duitsers.

Te vroeg gejuigd...

België is inmiddels voor het grootste deel wel bevrijd. Maastricht is de eerste Nederlandse stad die 15 september 1944 de bevrijding kan vieren. Het zuiden van Nederland wordt dat najaar nog grotendeels bevrijd. Maar dan gaat het fout. Bij Arnhem mislukt een belangrijke slag. De opmars stokt. Zie hierover het dossier: Operatie Market Garden

De bevrijding van Nederland boven de grote rivieren zal nog meer dan een half jaar duren.

Het radio bericht van 4 september 1944 over de op handen zijnde bevrijding blijkt later een vergissing te zijn.

In het (illegale) Parool van 11 september 1944 wordt uitgebreid bericht over de paniek bij NSB'ers en Duitsers op Dolle Dinsdag.
In het (illegale) Parool van 11 september 1944 wordt uitgebreid bericht over de paniek bij NSB'ers en Duitsers op Dolle Dinsdag.
Inwoners van Den Haag wachten op Dolle Dinsdag bij het Rijswijkseplein tevergeefs op de bevrijders. Foto collectie NIOD.
Inwoners van Den Haag wachten op Dolle Dinsdag bij het Rijswijkseplein tevergeefs op de bevrijders. Foto collectie NIOD.

Meer artikelen uit dit dossier

Er is veel meer te vertellen over dit onderwerp. Lees snel verder op onderstaande pagina's.