Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga naar de hoofdinhoud Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar zoeken

D-Day

6 juni 1944, D-Day ('Decision Day'), is de dag dat de geallieerde troepen in Europa aan land komen om nazi-Duitsland te verslaan. Het is voor veel Nederlanders een grote opluchting. Zij hadden lang uitgekeken naar de geallieerde invasie.

D-Day

Wat nou invasie?

Vanaf 1943 verloopt de oorlog steeds slechter voor Duitsland. Toch wil de Duitse bezetter de Nederlanders ervan overtuigen dat een invasie van de geallieerden nooit zal komen. Zo proberen ze de hoop op de bevrijding tegen te gaan.

Atlantik-Wall

Een invasie gaat zomaar niet. De Duitsers rekenen er al langer op en zijn voorbereid. Vanaf december 1941 wordt op bevel van Hitler de Atlantik-Wall langs de hele westkust van Europa gebouwd. Het is een verdedigingslinie, onder andere bestaande uit bunkers, kanonnen, mijnen en prikkeldraad. De linie loopt van Noorwegen tot aan Spanje en is meer dan 5.000 kilometer lang. 

Duits propaganda affiche waarop gewezen wordt dat 1943 niet is als 1918 toen Duitsland de Eerste Wereldoorlog verloor.
Duits propaganda affiche waarop gewezen wordt dat 1943 niet is als 1918 toen Duitsland de Eerste Wereldoorlog verloor.

Kust ontruimd

In Nederland waren delen van de kust ontruimd voor de bouw van de Atlantik-Wall. Een dagje naar het strand is dan niet meer mogelijk. Dat wordt verboden terrein. Meer dan 100.000 inwoners zijn voor de aanleg van de Atlantik-Wall verhuisd. Ook de dierentuin bij Den Haag moest dicht. In 1943 zijn tientallen dieren uit de Haagse dierentuin naar Artis gebracht.

 

Een bunker met kanon, onderdeel van de Atlantik-Wall.
Een bunker met kanon, onderdeel van de Atlantik-Wall.
Deel van de Atlantik-Wall bij Katwijk.
Deel van de Atlantik-Wall bij Katwijk.
Plakboek over de invasie als getuigenis van hoe dat leefde in Nederland.
Plakboek over de invasie als getuigenis van hoe dat leefde in Nederland.

Hot item

Veel Nederlanders proberen de moed erin te houden. 'De Invasie' is een hot item in veel gesprekken. Men luistert naar nieuws over de beloofde invasie op Radio Oranje en de BBC. Het wachten duurt wel lang.

Maar uiteindelijk wordt het wachten beloond. Het lukt de geallieerden na een enorm lange voorbereiding om door de Atlantik-Wall heen te dringen. Ze kiezen hiervoor een plek die de Duitsers totaal niet verwachten: de hoge kliffenkust van Normandië (in het noordwesten van Frankrijk).

D-Day

Het is 6 juni 1944, D-Day (= 'Decision Day' en betekent 'De beslissende dag'). Die dag begint de bevrijding van Europa. De langverwachte invasie is gekomen. Amerikaanse, Britse en Canadese troepen ('geallieerden') vallen vanuit Engeland Frankrijk binnen, via de kust bij Normandië. Duizenden soldaten komen met heel veel boten aan op het strand. Velen sneuvelen of raken gewond.

 

Amerikaanse soldaten landen op het strand in Normandië.
Amerikaanse soldaten landen op het strand in Normandië.

Bruggenhoofd

Ondanks felle weerstand van de kant van de Duitsers, lukt het de geallieerden aan land te gaan en daar een bruggenhoofd te vestigen. Als snel fabriceren ze een eigen haven zodat ze nog meer soldaten en materieel als tanks en munitie aan land kunnen brengen. Dan kunnen ze verder oprukken en West Europa bevrijden.

Kaart van de invasie met de routes van boten en vliegtuigen.
Kaart van de invasie met de routes van boten en vliegtuigen.
Juno Beach waar Engelse en Canadese troepen aan land gaan.
Juno Beach waar Engelse en Canadese troepen aan land gaan.

D-Day in cijfers

Aan de cijfers over de inzet van soldaten, schepen en vliegtuigen is te zien hoe groot de aanval op D-day is. Ook het aantal slachtoffers zegt veel.

Landtroepen

In juni 1944 zijn in Groot-Brittannië een heleboel soldaten verzameld voor de overtocht: 1.700.000 Britse soldaten, 1.500.000 Amerikaanse soldaten, 175.000 Gemenebest soldaten (meest Canadezen), 44.000 andere geallieerde soldaten. Totaal: 3.919.000

Marine

Britse en Canadese marineschepen die mee doen op 6 juni 1944: 3 slagschepen, 17 kruisers, 65 torpedoboot jagers, 360 kustvaartuigen, 447 fregatten, korvetten, mijnenvegers en andere begeleidingsvaartuigen.

Amerikaanse marine: 3 slagschepen, 3 kruisers, 34 torpedobootjagers, 111 kustvaartuigen, 49 fregatten, mijnenvegers, patrouillevaartuigen en andere begeleidingsvaartuigen.

Andere geallieerde landen: 49 oorlogsschepen (waaronder 2 kanonneerboten van Nederland).
Amfibie landingsschepen -en vaartuigen: 4126 (3261 Britse, 865 Amerikaanse).

Luchtmacht

Er worden 11.590 vliegtuigen ingezet (6080 Amerikaans en 5510 Brits): 3440 zware bommenwerpers, 930 middelzware bommenwerpers, 4190 jachtbommenwerpers, 1360 troepentransportvliegtuigen, 520 verkenners, 80 Sea/Air Rescue, 1070 Coastal Command.

Slachtoffers (6-20 juni 1944)

Amerikaanse verliezen: 24.126 man: 3082 gedood, 13.121 gewond en 7959 vermist.
Britse verliezen: 13.572 man: 1842 gedood, 8599 gewond en 3131 vermist .
Canadese verliezen: 2815 man: 363 gedood, 1359 gewond en 1093 vermist.

Over het aantal Duitse slachtoffers zijn geen betrouwbare cijfers beschikbaar. In de eerste maand na D-day zouden het er ongeveer 250.000 zijn. Onder de Franse bevolking vallen zeker 100.000 doden.

De Vliegende Hollander, die door vliegtuigen boven Nederland werd uitgeworpen, met nieuws over de invasie.

 

Meer artikelen uit dit dossier

Er is veel meer te vertellen over dit onderwerp. Lees snel verder op onderstaande pagina's.