Ontwerpers
Benno Premsela
Benno Premsela is altijd in de weer met leer, handschoenen, ceinturen en tassen. Op 1 januari 1942 duikt de Joodse Benno onder, net als zijn broer. Om in zijn onderhoud te voorzien, blijft Benno tassen maken. Vrienden helpen hem aan materialen. De tassen worden via een tussenpersoon verkocht in een winkel in Koog aan de Zaan. De verkoop loopt goed.
Na de oorlog
Benno en zijn broer overleven de oorlog. Hun ouders en zus worden vermoord in Auschwitz. Na de bezetting wordt Benno een bekende vormgever en binnenhuisarchitect en voorvechter van de homo-emancipatie.
Max Heymans
De ontwerper Max Heymans werkt in Amsterdam als hoedenmaker en verkoopt zijn hoeden via Maison de Bonneterie. Bij Hirsch & Cie richt hij etalages in.
In 1940 ziet Max hoe twee Joodse jongens worden gearresteerd. Max is ook Joods en besluit onder te duiken. In eerste instantie maakt hij een schuilplaats in een kledingkast in zijn eigen huis. Vanuit de kast kan hij omhoog klimmen naar een verstopplek onder het dak.
Later duikt hij onder op verschillende adressen. Hij blijft hoeden maken die hij via vrienden verkoopt. Als hij helemaal geen stof meer kan krijgen, maakt hij kleine hoedjes van hemden en van de pijpen van zijn broek.
Voor het leven getekend
Max Heymans maakt in 1944 ontwerptekeningen voor Lily van Pareren-Bles, bij wie hij op dat moment is ondergedoken. Daar maakt hij de bevrijding mee. Lily: “Aan mijn arm is hij bevend en wel de vrijheid ingestapt. Hij heeft toen nog een tijdje bij mij gewoond. (…)
Ik was erbij toen hem het ontstellende nieuws bereikte van het overlijden van zijn moeder in het kamp kort voor de bevrijding. Ik heb nooit iemand de grootste klap in zijn leven zo manhaftig zien incasseren, maar het heeft hem voor zijn verdere leven getekend.”
Max Heymans wordt na de oorlog één van de beroemdste Nederlandse couturiers.
Sjoerd Bakker
Sjoerd Bakker werkt als kleermaker voor Hirsch & Cie. Als de Joodse directie van Hirsch & Cie in 1941 moet vertrekken, gaat Sjoerd uit dienst. Hij begint zijn eigen kleermakersatelier aan de Vondelstraat in Amsterdam.
Verzet
Sjoerd wordt actief in het verzet en raakt betrokken bij de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister van 1943. Hij maakt de politie-uniformen voor de aanslagplegers. Na de aanslag duikt hij onder, maar door verraad wordt hij gearresteerd en, net als elf anderen, ter dood veroordeeld. Op 1 juli 1943 wordt Sjoerd Bakker gefusilleerd. Hij is dan 28 jaar oud.
In het artikel over de aanslag op het bevolkingsregister is meer hierover te lezen.
