Promovendi op het podium 2025 #2 Gerry Faber
Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en Verzetsmuseum Amsterdam presenteren Promovendi op het podium, een jaarlijks terugkerende lezingenreeks die licht schijnt op recent WO2-onderzoek en verrassende historische inzichten van de nieuwste lichting historici verbonden aan het NIOD.
Gerry Faber - Funktionshäftlingen uit het Mauthausen-complex voor de rechter
dinsdag 18 maart
aanvang 16.00 uur (inloop 15.30 uur)
Verzetsmuseum | Plantage Kerklaan 61 | Amsterdam
referent
NTB
moderator
Martijn Eickhoff (NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies)
reguliere toegang
per lezing € 15 | passe partout € 45
toegang met korting
studenten, Vrienden van het Verzetsmuseum, Museumkaart- en Stadspashouders
per lezing € 10 | passe partout € 30
In oktober 1947 verklaarde Peter Baerens, blokoudste van blok 20 in Mauthausen, voor de rechter van de Amerikaanse militaire rechtbank in Dachau dat hij als blokoudste inderdaad gevangenen had geslagen. Dit speet Baerens iedere dag daarna maar het was iets, zo verklaarde hij zelf, wat hij moest doen. Baerens stelde dat, als hij niet soms aan een gevangene een klap had uitgedeeld, hij nu honderden doden op zijn geweten zou hebben.
Baerens was een Funktionshäftling geweest, een gevangene die de SS moest helpen orde te houden in Mauthausen. In ruil hiervoor kreeg de gevangene bepaalde privileges. Funktionshäftlinge werden na de oorlog veelal negatief bejegend. Dit bleek uit lynchpartijen in concentratie- en vernietigingskampen in de dagen na de bevrijding ervan, uit de aantallen Funktionshäftlinge die na de oorlog voor de rechter werden gedaagd, en uit de negatieve stereotypering van de Funktionshäftling in naoorlogse media.
In haar onderzoek richt Gerry Faber zich op Funktionshäftlinge uit het Mauthausen-complex tijdens de naoorlogse Amerikaanse militaire processen in Dachau (1946-1947). Deze gevangenen vervulden tijdens hun tijd in de concentratiekampen een dubbelrol: enerzijds waren ze slachtoffers van het naziregime, anderzijds werden ze door hun medegevangenen en de bredere samenleving vaak als daders gezien vanwege hun rol als opzichter. Dit dubbelzinnige slachtofferschap en daderschap is een belangrijk, maar onderbelicht thema in de geschiedschrijving van de Holocaust.
Gerry Faber
Gerry Faber is geschiedenisleraar op het Dalton Lyceum Barendrecht. Daarnaast is zij promovendus en werkt zij aan haar proefschrift over Funktionshaftlingen in Mauthausen.