Teunis (Toon) van der Kroft

Kampkaart via Arolsen Archives en Every Name Counts (Zooniverse.org)

Teunis van der Kroft (Toon van der Kroft), geb. Den Haag 6 april 1900, overl. 1991. Smid, timmerman. Hij huwde met Geertruida en zij had voor het huwelijk met Toon al een dochter van 17 jaar oud op het moment van zijn arrestatie. Toon van der Kroft was een van de topmannen van het communistisch verzet in de regio Den Haag, later was hij coördinator van het communistisch verzet in de provincie Zuid-Holland. In zijn woning op de Marktweg 263 te Den Haag werd op 16 mei 1940 het besluit tot opheffing van de legale CPN genomen, in zijn woning werd op 17 mei 1940 de ondergrondse Haagse CPN opgericht. Toon werd op 26 juli 1941 op zijn onderduikadres in Amsterdam gearresteerd door inspanningen van de Haagse Politie Inlichtingendienst, inmiddels omgedoopt tot Documentatiedienst. Toon werd aan de SD uitgeleverd. In 1941 werd de ondergrondse CPN grotendeels opgerold, ongeveer 160 arrestaties, waarvan er 91 naar een concentratiekamp zijn gestuurd, waarvan er meer dan 50 om het leven zijn gekomen. Na enige tijd gevangen te hebben gezeten in de gevangenis van Schevingen, ook wel het Oranje Hotel genoemd, werd Toon van der Kroft overgeplaatst naar P.D.L. Amersfoort. Op 31 maart 1942 arriveerde hij in K.L. Buchenwald als politieke gevangene en werd daar onder haeftlingnummer 1642 geregistreerd. Van der Kroft zou in Buchenwald Kapo van de "Zimmerei" zijn geweest. Hij was een "prominent" gevangene onder de Duitse communisten, die de "Selbstverwaltung" van het concentratiekamp Buchenwald in handen hadden. Een Kapo was een gevangene in een concentratiekamp die als taak had op de andere gevangenen toe te zien. Een Kapo moest voor de SS het werk van de gevangenen begeleiden en hij was verantwoordelijk voor hun resultaten. Kapo's, die in de terminologie van de nazis Funktionshäftlinge werden genoemd, kregen voor hun verdiensten vaak verschillende privileges, bijvoorbeeld alcohol. In grotere kampen was ook sprake van Oberkapo's, de bazen van de 'gewone' kapo's. Op 02.03.1944 gaat Toon van der Kroft met een aantal andere gevangenen uit Buchenwald, als Nacht und Nebel-Haeftling naar concentratiekamp Natzweiler op transport. In Natzweiler blijft hij ongeveer 6 maanden om vervolgens op 6 september 1944 in concentratiekamp Dachau aan te komen en wordt met nummer 99672 geregistreerd. Daar wordt hij op 29 april 1945 door de Amerikanen bevrijd. Toon van der Kroft heeft het overleefd en is met ernstig longletsel teruggekeerd naar Nederland waar hij tot zijn dood in 1991 in Epe woonde met zijn vrouw.